Ağ Topolojileri

Ağ Topolojisi: Bilgisayarlar arasında veri iletişiminin nasıl ve hangi tekniklerle yapılacağından bahseden yapılardır.
Topolojiyi anlamanın en kolay yolu iki farklı bağımsız bölüme ayırarak incelemektir. fiziksel ve mantıksal topoloji.

Fiziksel topoloji: Bilgisayarlar arasında fiziksel kablo bağlantısının nasıl olacağını belirler. Fiziksel topoloji gözlemlenebilir bir kavramdır. OSI referans modelinin 1. katmanında çalışır.
Mantıksal Topoloji: Bilgisayar ağlarının veriyi nasıl ilettiğini açıklar. OSI referans modelinin 2. katmanında çalışır.

Topoloji tek başına ağ ile ilgili karmaşıklıklara açıklık getiremez örneğin kullanılan kablonun tipi, uzunluğu gibi konular sadece topoloji ile açıklanamaz. Ancak zaman içinde standartlar oluşmuşltur. Değişik topolojiler kullanan değişik ağ sistemleri vardır bunlar ethernet, FDDI gibi isimlere sahiptir. Her ağ sistemi kullandığı topoloji ile birlikte bant genişliği gibi konulara açıklık getirir.
Yerel alan ağlarında bilgi 3 farklı paket halinde iletilir. Bunlar;
1.Unicast: Paketin tek bir kaynaktan tek bir hedefe gönderilmesidir.
2.Multicast: Paketin tek bir kaynaktan, ağ üzerinde çoğaltılarak birden fazla hedefe gönderilmesidir.
3.Broadcast: Paketin ten bir kaynaktan, ağda çoğaltılarak ağ üzerindeki tüm istasyonlara gönderilmesidir. Buna bilgi iletişimi de denir.

Lan (ağ) topolojileri arasında en sık kullanılan 3 topoloji çeşiti şunlardır;
1.Ortak Yol(Bus),
2.Halka(Ring),
3.Yıldız(Star)
Günümüzde en yaygın kullanılan Yıldız topolojisidir. Bunun sebebi maliyet, performans ve kablolama kolaylığıdır.

Bus (Ortak Yol) Topoloji
Bu topolojide tüm istasyonlardan geçen omurga denilen ortak bir hat vardır.
Bütün istasyonlar hattanki tüm verileri inceler ve kendine ait olanı alır.
Bus topolojisinde çift yönlü bir bilgi akışı vardır.
Kaynak istasyon veriyi hata aktarır. Veri her iki yönde ilerleyerek hatta yayılır. Fakat bu topoloji türünde aynı anda iki kaynak birden veri göndermeye çalışırsa veriler karışır. Bunu önlemek için çeşitli protokoller kullanılır.

Bus topolojisi kullanılan ağlarda koaksiyel kablo kullanılır, her bir istasyona T-connector takılır. İlk ve son istasyona ise sonlandırıcı (Terminatör) bağlanır.

Yıldız (Star) Topoloji
En yaygın kullanılan topolojidir. Her bilgisayardan çıkan bir kablo merkezdeki bir kutuya girer. Bu kutular ağ cihazlarıdır(Hub veya Switch).
Bu topolojide iletişimin sağlanması için bir merkezi birime ihtiyaç vardır. Bütün istasyonlar bu merkezi birime bağlanır. Performansı olarak Bus topolojisinden daha üstündür fakat pahalıdır.
Bir istasyondan diğerine veri gönderilirken önce veri merkezi birime gönderilir, buradan hedef istasyona yönlendirilir. Ağ trafiğini düzenleme yeteneğine sahip bu birim hub veya switch olarak adlandırılır.

Ring (Halka) Topoloji
Bu topoloji biçiminde her istasyon bir halkaya bağlıdır ve halkada dolaşan bilgi bütün istasyonlara ulaşır. Halkadaki bilgi akışı daima tek yölüdür. Halkaya bağlı bilgisayarlar gelen bilgiyi iletmekle görevlidir. Hehangi bir sonlandırıcıya ihtiyaç duymaz. Veri bir istasyona geldiğinde, istasyon veriyi alır veya almadan halka üzerindeki bir sonraki istasyona gönderir.

Tree (Ağaç) Topoloji
Hiyerarşik topoloji olarak da bilinir. Bu topoloji çeşidinde bir merkezi düğüm, hiyerarşide bir alt seviyede bir veya daha fazla düğüm ile bağlanır. Merkezi düğüm ile ikinci seviyedeki her bir düğüm arasında noktadan noktaya bağlantı vardır. İkinci seviyedeki her bir düğüm de bir alt seviyedeki (üçüncü seviye) bir veya daha fazla düğüm ile bağlı ise merkezi düğüm ile noktadan noktaya bağlıdır.

Mesh Topoloji
Ağ topolojilerinde en sağlam ve sağlıklı olan yapıdır. Mesh topolojide her bilgisayar diğer bilgisayarlara ayrı kablo ile bağlıdır, bu sayede eğer kablolardan birinde kopukluk yaşanırsa diğer kablolar üzerinden iletişim sağlanmaya devam edilecektir. Şağlam olması gibi avantajlarının yanında çok fazla kablo maliyeti ve kablo karışıkliği sebebi ile bu tür topolojiler çok fazla kullanılmamaktadır. Mesh topolojileri genellikle iletişim kopukluğu yaşamanın büyük risk olduğu sistemlerde kullanılır. Büyük ağlarda tüm düğümler birbirine bağlı olsada küçük local ağlarda tüm düğümleri birbirine bağlamak çok gerekli değildir.

Mesh Topoloji, tamamen bağlı ve kısmen bağlı olarak iki kısma ayrılır.

Tamamen bağlı Mesh TopolojisiTamamen Bağlı: Bu kısımda tüm bilgisayarlar ağdaki diğer bilgisayarlar ile farklı kablolar aracılığıyla bağlıdır. Genel olarak çok masraflı ve karmaşıktır.

Kısmen bağlı Mesh Topolojisi2.Kısmen Bağlı: Burada ise her istasyon diğer istasyona bağlı olmasına gerek yoktur. Local ağlarda ve küçük pratik ağlarda kullanılır. Ağda bulunan bazı düğümler birden fazla düğüme bağlıdır. Daha az karmaşıktır.