DEV Community

Cover image for ASCII Table nima
islomAli99
islomAli99

Posted on

ASCII Table nima

Assalamu aleykum hurmatli dasturchilar, bugun sizlar bilan ASCII tabli haqida gaplashamiz.
ASCII Nima?
ASCII — bu harflar, raqamlar va boshqa belgilarni raqamli kodlar yordamida ifodalash uchun yaratilgan standart kodlash tizimi. Har bir belgi ma'lum bir raqamli qiymat bilan belgilanadi. ASCII jadvali 128 ta belgi uchun kodlarni o'z ichiga oladi (0 dan 127 gacha).

ASCII Jadvali tuzilishi
ASCII jadvali ikki qismga bo'linadi:

Boshqaruv belgilari (0-31): Bu belgilarga klaviaturadagi maxsus tugmalar, masalan, Enter, Backspace, va boshqalar kiradi.
Bosiladigan belgilar (32-127): Bu belgilarga matnli belgilar kiradi, masalan, harflar, raqamlar va maxsus belgilar.

Decimal   Character
-------   ---------
0         NUL
1         SOH
2         STX
3         ETX
4         EOT
5         ENQ
6         ACK
7         BEL
8         BS
9         TAB
10        LF
11        VT
12        FF
13        CR
14        SO
15        SI
16        DLE
17        DC1
18        DC2
19        DC3
20        DC4
21        NAK
22        SYN
23        ETB
24        CAN
25        EM
26        SUB
27        ESC
28        FS
29        GS
30        RS
31        US
32        Space
33        !
34        "
35        #
36        $
37        %
38        &
39        '
40        (
41        )
42        *
43        +
44        ,
45        -
46        .
47        /
48        0
49        1
50        2
51        3
52        4
53        5
54        6
55        7
56        8
57        9
58        :
59        ;
60        <
61        =
62        >
63        ?
64        @
65        A
66        B
67        C
68        D
69        E
70        F
71        G
72        H
73        I
74        J
75        K
76        L
77        M
78        N
79        O
80        P
81        Q
82        R
83        S
84        T
85        U
86        V
87        W
88        X
89        Y
90        Z
91        [92        \93        ]
94        ^
95        _
96        `
97        a
98        b
99        c
100       d
101       e
102       f
103       g
104       h
105       i
106       j
107       k
108       l
109       m
110       n
111       o
112       p
113       q
114       r
115       s
116       t
117       u
118       v
119       w
120       x
121       y
122       z
123       {
124       |
125       }
126       ~
127       DEL

Enter fullscreen mode Exit fullscreen mode

ASCII Kodlarni Foydalanish
Keling, C# dasturida ASCII kodlarni qanday foydalanishni ko'rib chiqamiz. Masalan, A harfi 65 raqamiga teng va a harfi 97 raqamiga teng.


class Program
{
    static void Main()
    {
        char capitalA = 'A'; // ASCII 65
        char smallA = 'a';   // ASCII 97

        int asciiCapitalA = (int)capitalA;
        int asciiSmallA = (int)smallA;

        Console.WriteLine("A harfining ASCII kodi: " + asciiCapitalA); // 65
        Console.WriteLine("a harfining ASCII kodi: " + asciiSmallA);   // 97

        // ASCII koddan belgi olish
        char letterFromAscii65 = (char)65;
        char letterFromAscii97 = (char)97;

        Console.WriteLine("ASCII 65 dan belgi: " + letterFromAscii65); // A
        Console.WriteLine("ASCII 97 dan belgi: " + letterFromAscii97); // a
    }
}

Enter fullscreen mode Exit fullscreen mode

Yuqoridagi kodda biz A va a harflarining ASCII kodlarini ko'rib chiqdik va ASCII kodlardan belgilarni oldik.

Kichik Harflardan Katta Harflarga o'zgartirish
Kichik harfni katta harfga o'zgartirish uchun biz ASCII kodlarini bilishimiz kerak. Kichik harflar (a dan z gacha) va katta harflar (A dan Z gacha) orasida 32 ta farq bor. Bu farqni foydalanib, kichik harfni katta harfga o'zgartirish mumkin.


class Program
{
    static void Main()
    {
        char smallLetter = 'a';
        char capitalLetter = (char)(smallLetter - 32);

        Console.WriteLine("Kichik harf: " + smallLetter);  // Kichik harf: a
        Console.WriteLine("Katta harf: " + capitalLetter); // Katta harf: A
    }
}

Enter fullscreen mode Exit fullscreen mode

Yuqoridagi misolda, smallLetter harfi a bo'lib, ASCII kodida 97 ga teng. Uni katta harfga o'zgartirish uchun 32 ni ayiramiz va natijani char turiga aylantiramiz.

Katta Harflardan Kichik Harflarga o'zgartirish
Katta harfni kichik harfga o'zgartirish uchun 32 ni qo'shamiz.


class Program
{
    static void Main()
    {
        char capitalLetter = 'A';
        char smallLetter = (char)(capitalLetter + 32);

        Console.WriteLine("Katta harf: " + capitalLetter); // Katta harf: A
        Console.WriteLine("Kichik harf: " + smallLetter);  // Kichik harf: a
    }
}

Enter fullscreen mode Exit fullscreen mode

Yuqoridagi misolda, capitalLetter harfi A bo'lib, ASCII kodida 65 ga teng. Uni kichik harfga o'zgartirish uchun 32 ni qo'shamiz va natijani char turiga aylantiramiz.

C# da o'rnatilgan usuldan foydalanish
C# da, .ToUpper() va .ToLower() metodlari orqali harflarni katta va kichik harflarga o'zgartirish mumkin.


class Program
{
    static void Main()
    {
        string lowerCase = "hello";
        string upperCase = lowerCase.ToUpper();

        Console.WriteLine("Kichik harflar: " + lowerCase);  // Kichik harflar: hello
        Console.WriteLine("Katta harflar: " + upperCase);   // Katta harflar: HELLO

        upperCase = "WORLD";
        lowerCase = upperCase.ToLower();

        Console.WriteLine("Katta harflar: " + upperCase);   // Katta harflar: WORLD
        Console.WriteLine("Kichik harflar: " + lowerCase);  // Kichik harflar: world
    }
}

Enter fullscreen mode Exit fullscreen mode

`Yuqoridagi kod misolida, .ToUpper() metodini lowerCase satriga chaqirib, barcha kichik harflarni katta harflarga aylantirdik. .ToLower() metodi esa upperCase satridagi barcha katta harflarni kichik harflarga aylantirdi.

Bu usullar yordamida harflarni oson va samarali tarzda o'zgartirish mumkin.`

ASCII Jadvali Tushunchasi
ASCII jadvali orqali kompyuterlar va dasturlar matnli belgilarni raqamli kodlarga aylantirib, ularni saqlash, yuborish va qayta ishlash imkoniyatiga ega bo'ladi. Masalan, siz yozgan matnni kompyuter ichida saqlash uchun har bir harfning ASCII kodi saqlanadi. Shu orqali matnli ma'lumotlarni qayta tiklash mumkin.

ASCII jadvali kompyuterlar uchun matnli belgilarni raqamli kodlarga aylantirishning asosiy usulidir. Har bir belgi o'ziga xos raqamli kodga ega bo'lib, bu kodlar yordamida belgilar saqlanadi va qayta ishlanadi. ASCII jadvalini tushunish kompyuter va dasturlashning asosiy tushunchalaridan biridir.

Top comments (0)