Ece Meryem Kocaman for Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Posted on May 28

RAID Nedir? Nerelerde Kullanılır?

#raid #datastorage #dataprotection #disk

RAID Nedir?

-Redundant Array of Inexpensive Disks (Türkçe: Ucuz Disklerin Artıklıklı Dizisi) veya Redundant Array of Independent Disks (Türkçe: Bağımsız Disklerin Artıklıklı Dizisi) kısaca RAID ,diskler arasında veri kopyalama veya paylaşımı için birden fazla sabit diski kullanarak yapılan veri depolama teknolojisidir.

-Bu makalede, RAID sistemlerinin farklı kullanım alanları ve her bir RAID türünün sunduğu avantajlar ayrıntılı bir şekilde anlatılacaktır.

RAID Kurulumu İçin Gerekenler?

-Raid'i kullanmak ve kurulumunu gerçekleştirmek için Raid kartına ve SAS HBA kartına ihtiyacınız var ilk olarak;

Raid kartı nedir? Raid kartı (Redundant Array of Inexpensive Disks), diskler arasında veri dağıtma, yedekleme ve veri güvenliği sağlama gibi işlemleri yapabilen bir araçtır. Raid sistemleri, diskler arasında verileri dağıtmak ve disk arızaları durumunda veri kaybını önlemek için kullanılır.

SAS HBA kart nedir? SAS HBA Kart (Host Bus Adapter), veri depolama sistemleri ve sunucular arasında veri transferi için gerekli bir araçtır. SAS HBA Kart, veri depolama sistemlerindeki disklerle sunucular arasındaki veri transfer hızını arttırarak veri depolama sistemlerinin verimliliğini ve hızını arttırır. Aynı zamanda, SAS HBA Kart, veri transferi sırasında veri güvenliğini sağlar.

-Özet olarak, Raid Kart ve SAS HBA Kart, veri depolama sistemlerinde performans ve güvenliği arttırmak için kullanılan önemli araçlardır. Raid Kart, diskler arasında veri dağıtma, yedekleme ve veri güvenliği sağlama gibi işlemleri yapar. SAS HBA Kart ise veri depolama sistemleri ve sunucular arasında veri transferi için gerekli bir araçtır ve veri transfer hızını ve veri güvenliğini arttırır.

-Kısaca RAID kurulumunu gerçekleştirmek için RAID kartını takın ve disk sürücüleri bağlayın, BIOS/UEFI veya yazılım RAID aracını kullanarak uygun RAID düzeyini (RAID 0, 1, 5, 6, 10) seçip yapılandırın, işletim sistemi kurulumunu RAID yapılandırması üzerinde gerçekleştirin ve sistemin düzgün çalışması için düzenli yedekleme, disk sağlığı izleme ve gerekli güncellemeleri yaparak yönetimi sağlamalısınız ama daha ayrıntılı bilgi için bilgisayarınızın markasına uygun Raid kurulumlarını da bulabilirsiniz.

En Çok Kullanılan RAID Türleri Nelerdir?

1)RAID 0 (Striping)
2)RAID 1 (Mirroring)
3)RAID 5 (Distributed Parity)
4)RAID 6 (Dual Parity)
5)RAID 1+0 (Striping + Mirroring)

-Her bir RAID seviyesinin sağladığı avantajları ve özellikleri farklıdır. Kullanmak istediğiniz Raid türünü seçerken, belirli sistem gereksinimlerini ve performans/veri güvenliği dengesini dikkate almak önemlidir.

Raid Nerelerde Kullanılır Özellikleri Ve Avantajları?

RAID 0 (Striping)

-RAID 0, en az iki disk kullanılarak yapılan bir veri depolama yöntemidir. Bu sistemde, bir bilgi parçalara bölünerek farklı disklere yazılır. Bu sayede, yazma ve okuma işlemleri daha hızlı gerçekleşir ve performans artar. Daha basit bir anlatımla, elimizde yazılması gereken bir yazı varsa ve elimizle rahatlıkla yazı yazabiliyorsak, iki elimizi kullanarak yazıyı daha hızlı yazabiliriz. RAID 0 da bu mantıkla çalışır.

-RAID 0 kullanıldığında, toplam depolama kapasitesi disk sayısı kadar artarken, hız da bu disk sayısına oranla artar. Ancak, RAID 0'ın dezavantajı, bir disk arızalandığında tüm verinin kaybedilme riskidir, çünkü veri parçaları bozulan diskteki bilgi parçaları olmadan tamamlanamaz. Bu nedenle, RAID 0 kullanırken düzenli olarak yedekleme yapmak önemlidir.

-Kullanım yeri olarak, oyun sunucularında ve grafik tasarımı ve animasyonlarda RAID 0 tercih edilir, çünkü bu alanlarda yüksek performanslı depolama ihtiyacı vardır

Özet

Özellikler: Veriler, performans artışı sağlamak için iki veya daha fazla diske bölüştürülür.
Avantajlar: Yüksek performans.
Dezavantajlar: Veri güvenliği yoktur.
Kullanım Alanları: Yüksek performans gerektiren uygulamalar.

RAID 1 (Mirroring)

-RAID (Redundant Array of Independent Disks), en az iki disk kullanılarak yapılan bir veri depolama yöntemidir. RAID, veri güvenliği sağlamak ve sistem sürekliliğini artırmak için tasarlanmıştır. Örneğin, bir bilgi bir diske yazılırken, aynı bilginin kopyası diğer disklere yazılır. Böylece, bir disk arızalandığında bile veri kaybı önlenmiş olur ve sistem sorunsuz bir şekilde çalışmaya devam edebilir.

-Bu yöntemin amacı, kesinlikle veri kaybını önlemektir, yani güvenliktir. RAID 1 (Mirror) olarak adlandırılan bu yapıda, her veri bloğunun en az bir yedek kopyası bulunur. Dolayısıyla, bir disk arızası durumunda sistemdeki diğer disklerden bilgileri geri yüklemek mümkündür.

-Ancak, RAID 1'de hız artışı gibi bir kazanç elde edilmez. Aksine, aynı veriyi birden fazla diske yazmak, hafif bir hız kaybına neden olabilir. Bu nedenle, RAID 1 daha çok bilgi kaybının istenmediği sistemlerde tercih edilir. Örneğin, muhasebe kayıtları gibi kritik verilerin saklandığı sistemlerde RAID 1 kullanılabilir.

-RAID 1'in sağladığı güvenlik ve veri bütünlüğü, iş sürekliliği ve veri koruması gibi önemli avantajları vurgulamak, bu yapıyı daha iyi anlaşılır hale getirebilir. Bu sayede, kullanıcılar verilerinin güvende olduğunu bilir ve sistemlerindeki kesintisiz çalışmaya güvenirler.

Özet

Özellikler: Veriler, veri kaybını önlemek için iki veya daha fazla diskte kopyalanır.
Avantajlar: Yüksek veri güvenliği.
Dezavantajlar: Depolama kapasitesi yarıya iner.
Kullanım Alanları: Yedekleme ve veri güvenliği gerektiren sistemler.

RAID 5 (Distributed Parity)

-RAID 5, veri depolama sistemlerinde en yaygın kullanılan RAID türlerinden biridir ve en az 3 disk gerektirir. Disk sayısı, RAID kartına bağlı olarak 16 veya 32'ye kadar çıkabilir. Veriler, diskler arasında dağıtılarak yazılır ve her yazma işlemi sırasında parite (eş veri) bloğu oluşturulur.

-Bu parite bloğu, verinin yazılmadığı diğer disklere yazılarak veri bütünlüğü korunur ve bir disk arızalandığında verilerin kurtarılmasını sağlar. RAID 5, yüksek okuma hızları sunar çünkü veriler birden fazla diske dağıtıldığından okuma işlemleri paralel olarak yapılabilir. Ancak, parite verisinin hesaplanması ve yazılması nedeniyle yazma hızı normaldir.

-Örneğin, 300 GB kapasiteli 3 diskle RAID 5 yapıldığında, toplam kapasite 600 GB olur çünkü en az 1 disk alanı parite için ayrılır. Parite oranı isteğe bağlı olarak artırılabilir. Bir disk arızalandığında sistem çalışmaya devam eder ve hatalı disk değiştirilerek yeniden yapılandırma (Rebuild) süreci başlar.

-Bu süreç yoğun işlemci gücü gerektirdiğinden performansta geçici bir düşüş olabilir. RAID 5, dosya ve uygulama sunucuları, okuma işlemlerinin yoğun olduğu veri tabanı sunucuları, web ve e-posta sunucuları gibi sistemler için idealdir. Bir disk arızalandığında, sistem çalışmaya devam eder ve böylece veri kaybı önlenir.

Özet

Özellikler: Veri ve parity bilgisi üç veya daha fazla diske dağıtılır.
Avantajlar: Yüksek veri güvenliği ve iyi performans.
Dezavantajlar: Parity hesaplama maliyeti.
Kullanım Alanları: Veri merkezleri, sunucular.

RAID 6 (Dual Parity)

-RAID 6, en az 4 disk gerektiren ve RAID 5 gibi dağıtılmış pariteler kullanan bir RAID seviyesidir. RAID 5'ten farkı, iki ayrı parite bilgisi kullanarak iki disk arızasını tolere edebilmesidir. Bu özellik, RAID 6'nın çok yüksek hata toleransı sunmasını sağlar ve birden fazla diskte eş zamanlı olarak ortaya çıkabilecek hataları veya arızaları karşılayarak sistemin kararlı bir şekilde çalışmaya devam etmesine olanak tanır. Okuma hızı oldukça iyidir, ancak çift parite kullanıldığı için yazma hızı RAID 5'e göre daha düşüktür.

-RAID 6, bu yapıyı destekleyen donanımlarla uygulanabilir. Örneğin, HP bu teknolojiyi ADG (Advanced Data Guarding) olarak adlandırır. RAID 6, dosya ve uygulama sunucuları, veri tabanı sunucuları, web ve e-posta sunucuları, intranet sunucuları gibi kritik veri güvenliği ve yüksek hata toleransı gerektiren sistemler için idealdir.

Özet

Özellikler: Çift parity bilgisi ile veri dört veya daha fazla diske dağıtılır.
Avantajlar: İki disk arızasına dayanıklı.
Dezavantajlar: Parity hesaplama maliyeti daha yüksektir.
Kullanım Alanları: Felaket kurtarma, büyük veri depolama.

RAID 1+0 (Striping + Mirroring)

-Rebuild performansı, RAID 0 ve 1'den iyidir ve "Raid nesting" denilen bir yapı ile farklı iki RAID 1'ın RAID 0 yapısı altında birleştirilmesiyle oluşturulur. Bu yapı en az 4 disk ile oluşturulur ve RAID teknolojileri arasında en performanslı yapıdır; disk sayısı arttıkça performans da artar. Bu yapı, iki adet RAID 0 yapısının RAID 1 altında birleşmesiyle oluşur ve performansı çok yüksektir. Verileri tüm disklere dağıtarak okuma ve yazma işlemlerini gerçekleştirdiği için hızlıdır.

-Birçok küçük ve orta büyüklükteki işletme için RAID 0, RAID 1, RAID 5 ve bazı durumlarda RAID 10'un performansı yeterlidir. Ev kullanıcıları için RAID 5 aşırı güç tüketebilir, ancak RAID 1 hata toleransını sağlar. Veriler, RAID 0'daki gibi dağıtılarak yazılır ve kopyası RAID 1'deki gibi diğer diske yazılır. Örneğin, 300 GB dört diskle RAID 10 yapıldığında kapasite 600 GB olur. Bir disk arızalandığında sistem devam eder, hatalı disk değiştirilir ve yeniden yapılandırma (Rebuild) ile veriler sağlam diske aktarılır. RAID 10, pahalı bir seçenektir ve yoğun çalışan veri tabanı dosyaları için uygundur.

Özet

Özellikler: RAID 0 ve RAID 1 kombinasyonu.
Avantajlar: Hem yüksek performans hem de veri güvenliği.
Dezavantajlar: Yüksek maliyet, depolama kapasitesinin yarıya inmesi.
Kullanım Alanları: Yüksek performans ve güvenlik gerektiren sistemler.

RAID Kullanmalı mıyım?

-RAID, veri güvenliği sağlamak ve sistem sürekliliğini artırmak için tasarlanmış bir veri depolama teknolojisidir. Ancak, RAID kullanıp kullanmamanız gerektiği, ihtiyaçlarınıza ve sistem gereksinimlerinize bağlıdır.

-Yedekleme sırasında kısa süreli kesintiler veya veri kaybı endişesi yaşamıyorsanız, ek güvenlik önlemleri olarak RAID gibi seçenekler gereksiz olabilir.

-Veri güvenliği önemliyse, RAID 1 veya RAID 5 gibi aynalama veya pariteye dayalı düzeyler tercih edilir, çünkü bu düzeylerde bir disk arızalandığında bile veri kaybı yaşanmaz.

-Yüksek performans gerektiğinde, RAID 0 veya RAID 1+0 gibi şeritleme veya şeritleme + ayna düzeyleri hızlı erişim sağlarlayabilir.

-RAID kullanmanın bazı dezavantajları da vardır. Örneğin, RAID 0'da herhangi bir disk arızasında tüm veri kaybolabilir.

-Ayrıca, RAID sistemleri karmaşık olabilir ve kurulum, yapılandırma ve bakım gerektirebilir.

-Eğer veri güvenliği, performans veya yedekleme önemliyse ve RAID'in avantajları ihtiyaçlarınıza uyuyorsa, RAID kullanmayı düşünebilirsiniz. Ancak, her durumda, RAID'in avantajlarını ve dezavantajlarını dikkatlice değerlendirmeniz önemlidir.

SONUÇ

-Bu makale, RAID teknolojisinin çeşitli seviyelerini ve bunların sağladığı avantajları detaylı olarak ele alarak, RAID kurulumu için gereken donanımların yanı sıra, RAID 0'dan RAID 10'a kadar olan seviyelerin performans ve veri güvenliği özelliklerini ayrıntılı bir şekilde açıklamaktadır. RAID'in veri depolama sistemlerindeki önemini vurgulayarak, çeşitli uygulama alanlarında veri güvenliği ve performans dengesini sağlamak için kritik bir araç olduğunu belirtmektedir.
*
*
*

SORULAR

1)Doğru Yanlış Sorusu:

1)RAID 0, veri güvenliği sağlamak için en uygun RAID seviyesidir.
2)RAID 6, yalnızca bir disk arızası durumunda veri kaybını önleyebilir.

2)Boşluk Doldurma Sorusu:

1)RAID 1'de her veri bloğunun en az bir __________ bulunur.
2)RAID 6, RAID 5'e göre iki ayrı __________ kullanarak daha yüksek hata toleransı sağlar

3)Test Soruları:

1)RAID 0'da, veri parçaları farklı ____________ yazılır.

A) disklerde
B) bloklara
C) sürücülere
D) parçalara
E) bölgelere

2)RAID 1+0'da, her RAID 1 yapılandırması içinde en az ________ kaç disk bulunur.

A) 2
B) 5
C) 3
D) 4
E) 7

*
*
*

CEVAPLAR